Civîna komîsyona Dayikên Şemiyê: Hevrûbûn, ne lêborîn 

2025-08-26 09:04:35


	 

	Rozerîn Gultekin

	 

	STENBOL - Xizmê windayan Îkbal Eren diyar kir ku wan dosyayek ku tê de têkoşîn, daxwaz û agahiyên wan ên li ser windahiyan hene, pêşkêşî civîna komîsyonê kirine. Îkbal Eren got, "Hin kes matmayî man, mîna ku cara yekem dibihîzin. Ger tiştek nekin, ew ê bibin beşek ji vê tariyê, ji ber vê yekê divê ew erkê xwe bikin."

	 

	Dayikên Şemiyê ji bo civîna 20'ê Tebaxê ya Komîsyona Hevgirtina Neteweyî, Xwişk û Biratî û Demokrasiyê ya ku li Meclîsê hatiye damezrandin hatin vexwendin. Yek ji beşdarên civînê, Îkbal Eren, xwişka Hayrettîn Eren ê ku 45 sal berê di binçavan de winda bû, civîna komîsyonê û daxwazên wê vegot.

	 

	'Me rave kir ku em çi dikin, em çi dixwazin'

	 

	Îkbal Eren hêviya xwe anî ziman ku damezrandina komîsyonê dê encamên erênî bide û girîngiya vexwendina ji aliyê Dayikên/Mirovên Şemiyê ve bo komîsyonê anî ziman. Îkbal Eren got, "Me ezmûnên xwe ji endamên komîsyonê re dubare kir. Me bi devkî rave kir ku em çi dikin û em çi dixwazin, lê ji ber ku sînorek dem hebû, me dosyayek pêşkêşî komîsyonê kir. Di dosyayê de, zêdetirî 500 kesên winda û dîrokên wan,  daxwazên me, cewherê têkoşîna me û pêşketin û têkçûnên di têkoşîna qanûnî ya ji bo windayan de hebûn. Guhdarîkirina ji hêla komîsyonê ve hem ji bo wan û hem jî ji bo me girîng e ji ber ku windakirinên bi zorê polîtîkayek dewletê ye. Dewletê bi awayekî sîstematîk windakirinên bi zorê kiriye polîtîkayek. Ji ber vê yekê, çareserî li wir e. Her hefte, em mafê darizandinek adil dixwazin, em ji bo windakirinên xwe rastiyê dixwazin, em edaletê dixwazin. Em vê ji kê dixwazin? Em ji dewletê dixwazin. Ger em bi rastî dixwazin li welatekî demokratîk bijîn, ez bawer dikim ku ev gav pir girîng e. Ew gavek girîng e hem ji bo komîsyonê, hem ji bo parlementoyê û hem jî ji bo me. Ji bo ku derkevin holê, divê çarenûsa wan were fêmkirin. Divê were ravekirin. Divê sûcdar werin darizandin û hevrûbûn hebe. Bêyî vê yekê ne pêkan e ku rastî derkevin holê."

	 

	'Hinek matmayî man, mîna ku cara yekem dibihîstin'

	 

	Îkbal Eren, diyar kir ku helwesta komîsyonê li hember wan erênî bû û wan bi baldarî guh da wan û got, "Ew pir eleqedar bûn. Ez nikarim vê yekê ji bo hemûyan bibêjim, lê hin endamên komîsyonê heta nêzîkî me bûn û eleqe nîşan dan. Piştî ku rûniştina me bi dawî bû, hem serokê komîsyonê Numan Kurtulmuş û hem jî çend endamên din ên komîsyonê nêzîkî me bûn û xemgîniya xwe anîn ziman. Wan got ku divê her kes ji bo çareserkirina vê pirsgirêkê tiştekî bike. Hinek matmayî man, mîna ku cara yekem dibihîstin. Yên din pir bi baldarî guhdarî kirin û not girtin. Pirsgirêka kesên winda wijdanê vî welatî ye. Ger ew tiştekî nekin, ew ê bibin beşek ji vê tariyê. Ji ber vê yekê, ez bawer dikim ku divê ew rola xwe bilîzin."

	 

	'Divê jin li pêş bin'

	 

	Îkbal Eren behsa wê yekê kir ku jin pêşengiya têkoşîna aştî û edaletê dikin û diyar kir ku divê jin, yên ku bedela herî giran a şeran didin, pêşengiya aştiyê bikin. Îkbal Eren got, "Dema ku em hemû xwezayê lêkolîn dikin, ew dayik e ku zarokan tîne dinyayê û diafirîne. Ji ber vê yekê, dayik ew e ku êşê dikişîne, û ji ber vê yekê, ew e ku dê çareseriyê biafirîne. Divê jin di pêş de bin. Em jixwe di civakek ku mêr serdest e de dijîn. Dibe ku di demên berê de gelek tişt qewimîne ji ber ku jin nekarîne dengê xwe bilind bikin. Mînak, di demên berê de ewqas mirov winda bûn ku em gihîştine vê nuqteyê ji ber ku behsa wan nehat kirin; me ewqas windahî dîtine. Ger behsa wan bihata kirin, birayê min winda nedibû. Dayikan dengê xwe bilind kirin. Ji ber ku ew in yên ku êşa zarokên xwe dikişînin. Li cîhekî ku jin tune ne, ku jin naaxivin, mêr dê polîtîkayan biafirînin. Nîvê civakê jin in, ji ber vê yekê tiştek ji axaftina wan xwezayîtir tune ye."

	 

	'Em ê efû nekin, tenê rûbirûbûn'

	 

	Îkbal Eren, ku dema bi komîsyonê re civiya, berdewamiya qedexeya li ser Qada Galatasarayê wekî "nepakî" bi nav kir û got, "Hefteya berê Wezîrê Karên Hundir û Rêvebirê Îstîxbarata Neteweyî li wir bûn. Ger ez endamên komîsyonê bûma, min ê bigota, 'Meydanê vekin da ku rûyê me hebe, em Dayikên Şemiyê vexwînin vir.' Em bi 10 kesan re li ber astengiyekê daxuyaniyekê didin. Mînak, vê hefteyê ez ne di nav wan 10 kesan de bûm. Em her hefte bi vî rengî dijîn. Hin di nav 10 kesan de ne, yên din li derve ne. Ev nayê qebûlkirin. Berî her tiştî, divê ev were çareserkirin. Me ev daxwaz ji komîsyonê kir. Çi dibe bila bibe, çi derdikeve holê bila bibe, em ê ji bo windahiyên xwe li edaletê bigerin. Em ê wan qet ji bîr nekin, em ê nehêlin ku ew werin jibîrkirin, em ê dev jê bernedin û em ê efû nekin. Bila ev civîn wekî nîşanek efûkirinê neyê fêmkirin. Em ê qet efû nekin. Tenê rûbirûbûn."