‘Heqê Hêvîye semedê caardişê aştîye muhîm o’
- 14:44 15 Kanûne 2025
- NAROJANE
AMED- Sazgehê komelkî vernîya Hepisxaneyê Amedî de bi munasebetê Hewteyê Heqanê Merdiman eşkerayî daye. Eşkerayî de ame dîyarkerdene ke Heqê Hêvî seba caardişê aştî muhîm o. Canêardişê Heqê Hêvî mîyanê komelî de hêvîya seba aştî kêm keno.
10ê kanûna serra 1948î de Komîteyê Pêroyî yê Neteweyanê Yewbîyaye beyannameyê unîversal ê heqanê merdiman amade kerd. Bi nê beyannameyî ke 30 nuqtayan ra yeno pê, heqê merdiman ê unîversalî ameyê dîyarkerdene. Ney ra pey Neteweyê Yewbîyayeyî serra 1950î de 10-17ê kanûne sey hewteyê “Heqanê Merdiman” îlan kerd. ÎHD, Komela Rosayî ya Cinîyan Baroyê Amedî, oday Doktoran a Amedî, OHD, TÎHV’î Amed de bi munasebetê Hewteyê Heqanê Merdiman vernîya Hepisxaneyê Amedî Hûmara 5. de eşkerayî daye.
Eşkerayî de endam û rayberê sazgehanê heqanê merdiman, rêxistina DEM Partî û DBP’yî yê Amedî û xeylê kesî beşdar bîyê. Pankartê “Hepisxaneyê Amedî bila bibe muzeyê heqanê merdiman” ame akerdene. Eşkerayî hetê Rayberê Şubeyê OHD’yî yê Amedî Ahmet Gulerî ra ameye wendene. Erjeno merdim vajo ke çi heyf ke eşkerayî bi lehçeya Kurdkî zazakî nêameybî amadekerdene.
hetê Rayberê Şubeyê OHD’yî yê Amedî Ahmet Gulerî dîyar kerd ke hepisxaneyan de binpaykerdişê heqanê merdiman hema zî dewam keno û no zî demo vîyarteyî reyde girêdaye yo. Gulerî vat ke 27ê sibate de Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî vengdayîşê Aştî û Komelê Demokratîkî kerd, nê vengdayîşî ra pey komelî de rewşa aştî vejîyaye orte la hema zî Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî ser o tecrîd dewam keno. Gulerî dewamê qiseykerdişê xo de dîyar kerd ke caardişê Heqê Hêvî seba aştî muhîm o, canêardişê heqê hêvî komelî de hêvîya aştî kêm keno.
Waştişê sazgehan nê yê:
* Ganî Heqê hêvî seba çareserî û ewleyîya huqûqî bêrê naskerdene.
* Ganî betalkerdişê înfazan ra fek veradîyo.
* Ganî kerdişê îşkenceyî orte ra bêrê wedarnayene.
* Ganî polîtîkayanê cezanêkerdişî ra fek veradîyo.
* Ganî hepisxaneyî vernîya prosesî de nêbî asteng.
Peyîn de Verfekê “Koordînasyonê Muzeyê Zîndanê Amedî” Şerefhan Aydinî qisey kerd û dîyar kerd ke no zîndan tarîx de bîyo merkezê xoverdayîşî, nameyê xo tarîxê nuşteyî û va: “Ganî heqîqetê nê bêro eşkerakerdiş. La ma vînenê ke bi rayîrê restoresyonî temamê heqîqetî werte ra ameyo wedaritiş. Ganî hem zilm, hem zî xoverdayîş tîya bêro pawitiş. Resterasyon bi serran o dewam keno. Semedê vîrê şarî werte ra wedarnê her çî yeno kerdiş. Ganî şar rayîr nedo nê çî.”
